DNA-analyse kan patiënten met uitgezaaide borstkanker voor doelgerichte therapieën identificeren

14 januari 2019 Met behulp van DNA-analyse is het mogelijk om groepen patiënten met uitgezaaide borstkanker voor doelgerichte therapieën te identificeren. Dat blijkt uit het onderzoek dat arts-onderzoeker Lindsay Angus (Erasmus MC) in november 2018 presenteerde tijdens een plenaire voordracht op het San Antonio Breast Cancer Symposium1..De promovendus baseerde zich op data van de CPCT-02 studie, waarvoor kankerpatiënten uit 41 Nederlandse ziekenhuizen tumorweefsel afstonden. Hartwig Medical Foundation las het tumor-DNA van deze patiënten uit.

De behandeling van patiënten met uitgezaaide borstkanker is niet gericht op genezing maar op een langer en beter leven. Patiënten krijgen daarvoor meestal hormoontherapie of chemotherapie. “Wij wilden weten of je op basis van het tumor-DNA van uitgezaaide borstkanker ook doelgerichte therapieën kunt inzetten”, vertelt Angus. “Daarom onderzochten we het tumor-DNA van uitgezaaide borstkanker.”

Uitzaaiingen vergelijken met primaire tumoren

Over tumor-DNA van niet-uitgezaaide (primaire) borsttumoren is al veel gepubliceerd. “Maar waarin verschilt het tumor-DNA van uitzaaiingen van het DNA van primaire tumoren? Dat konden we achterhalen dankzij de vele biopten van uitgezaaide borstkanker die binnen de CPCT-02-studie verzameld zijn. ”Hartwig Medical Foundation in Amsterdam las het tumor-DNA van deze 442 patiënten uit. “Wij vergeleken dit DNA vervolgens met het DNA van 560 primaire borsttumoren, afkomstig uit een eerder cohort”, aldus Angus.

Veel meer mutaties

Het DNA van uitgezaaide tumoren bleek inderdaad te verschillen van dat van primaire borsttumoren. “We zien vooral dat er meer dan twee keer zoveel mutaties zijn, dat de patronen waarin mutaties optreden veranderd zijn en dat mutaties in bepaalde genen vaker voorkomen bij patiënten die eerder hormonale therapie kregen”, zegt de onderzoeker. Omdat de onderzoekers het DNA niet rechtstreeks konden vergelijken met de primaire tumoren van dezelfde patiënten, is niet met zekerheid te zeggen of het tumor-DNA zich tijdens het ziekteproces heeft aangepast. “Maar ik verwacht zeker dat er, mede onder invloed van de behandeling, veranderingen in tumor-DNA kunnen optreden.”

Immuuntherapie

Bij de analyse vonden de onderzoekers subgroepen van patiënten die in theorie baat kunnen hebben van doelgerichte therapieën. “We zagen bijvoorbeeld patiënten met een hoge tumor mutational burden, ofwel erg veel mutaties in het DNA”, vertelt Angus. “We weten dat dit soort tumoren vaak gevoelig zijn voor immuuntherapie.” Tot op heden is er met name onderzoek verricht naar het effect van immuuntherapie in zogenoemde triple-negatieve borsttumoren. “Maar in de uitgezaaide setting zagen we dat een hoge tumor mutational burden even vaak bij andere borstkankertypes voorkomt”, merkt Angus op. “Dat is interessant: mogelijk komen dus ook andere patiënten met uitgezaaide borstkanker in aanmerking voor immuuntherapie.”

Klinische studies opzetten

Daarnaast troffen de onderzoekers patiënten aan bij wie een bepaald DNA-reparatiemechanisme – de homologe recombinatie – niet goed meer werkte. “Dat maakt de tumor gevoelig voor bepaalde chemotherapie en PARP-remmers”, licht Angus toe. “Ook vonden we patiënten met specifieke DNA-afwijkingen die bekend zijn van andere soorten kanker en waarvoor al geneesmiddelen geregistreerd zijn. We hopen dat deze patiënten met die middelen in studieverband behandeld kunnen worden.” De volgende stap is om klinische studies op te zetten om aan te tonen of behandelingen op basis van DNA-profielen inderdaad leiden tot betere uitkomsten voor de patiënt.

Schat aan informatie

De arts-onderzoeker is enthousiast over de samenwerking met Hartwig Medical Foundation. “De DNA-data zijn voor alle onderzoekers toegankelijk. Hartwig Medical Foundation keurde onze onderzoeksvraag goed en daarna konden we de DNA-profielen, samen met de klinische gegevens uit de CPCT-02 studie, eenvoudig downloaden. Uiteraard geanonimiseerd.” De onderzoekers hopen hun resultaten binnenkort te publiceren in een wetenschappelijk tijdschrift. Maar daarmee is de kous nog niet af. “Dat tumor-DNA biedt zo’n schat aan informatie; daar kunnen we veel meer mee”, merkt Angus op. “We geven nu een algeheel overzicht van het hele cohort, maar we kunnen ook naar specifieke groepen patiënten gaan kijken die met eenzelfde soort geneesmiddel behandeld zijn na het biopt en onderzoeken of bepaalde eigenschappen resistentie of juist gevoeligheid voorspellen voor specifieke geneesmiddelen. We gaan in het Erasmus MC zeker snel om tafel zitten om te bepalen welke vragen we nog meer willen beantwoorden.”

Meer informatie

1. Een samenvatting van de resultaten van het CPCT-02 borstkanker cohort is te zien op Oncologie Up-to-date