Samenwerken aan betere inzet van personalised medicine

27 december 2018 Het is revolutionair wat er op ons afkomt aan diagnostiek voor persoonlijkere behandelingen. Dat is goed nieuws voor patiënten. En het is mooi om te zien wat Hartwig Medical Foundation doet met een hightech techniek als Whole Genome Sequencing (WGS). Dat levert een belangrijke bijdrage aan inzet van personalised medicine voor patiënten met kanker, vertelt Aarnoud Overkamp, algemeen directeur van Takeda Nederland.

Nieuw longkankergeneesmiddel

Ik vind het fantastisch dat Takeda komend jaar met Hartwig en onderzoekers van de DRUP-studie gaat samenwerken aan een nieuw longkankergeneesmiddel. We hebben zelf onderzoekers van de DRUP-studie benaderd en met Hartwig contact gezocht. Takeda heeft namelijk een nieuw geneesmiddel (brigatinib) ontwikkeld voor een heel specifieke mutatie bij longkanker. In samenwerking met Hartwig en de onderzoekers van de DRUP-studie willen we gaan kijken of dit geneesmiddel ook effectief is voor mensen met een andere vorm van kanker, maar met diezelfde DNA-mutatie. Hartwig Medical Foundation biedt hierbij een uniek platform om alle typen uitgezaaide kankers op DNA-mutaties te testen.

Kwetsbare patiënten

Het gaat om een groep kwetsbare patiënten. Ik probeer me voor te stellen hoe het is als je uitgezaaide kanker hebt. Het is belangrijk om dan met therapieën direct de goede klap uit te delen. Het is goed dat er zorgvuldige protocollen zijn, maar als je met diagnostiek kunt bepalen dat voor deze ene patiënt beter een stap overgeslagen kan worden die toch niet werkt, dan scheelt dat kostbare tijd en veel ellende. Meer precisie in zulke behandelingen, daar kun je niet tegen zijn. En dankzij WGS komen er nieuwe groepen patiënten bij die baat kunnen hebben bij een geneesmiddel. Een groep patiënten bij wie je het eerst niet verwachtte. We spreken dan van off-label medicatie. Dat is een situatie waarbij een patiënt een geneesmiddel voorgeschreven krijgt voor zijn of haar kanker, terwijl het daar niet voor geregistreerd is.

Off-label behandelopties

Ik ben onder de indruk van het verhaal van Hans van Snellenberg, directeur van Hartwig Medical Foundation. Uit de database van Hartwig met gegevens van 4.000 patiënten blijkt dat er op dit moment al voor 20% van de patiënten off-label behandelopties zijn. Daar haal ik mijn energie en drive uit. Vanuit commercieel perspectief zou je kunnen zeggen: door WGS en andere nieuwe vormen van diagnostiek krijgen niet meer alle patiënten standaard jouw medicijn. Voor een deel is dat inderdaad zo. Maar ik zie dat toch anders. Mijn gedrevenheid ligt in de kwaliteit van zorg die je kunt leveren. Dat maakt behandelingen effectiever, voorkomt overbehandeling en kan zorgkosten besparen. De mogelijkheden voor dat precisiewerk nemen snel toe. Ik ben warm voorstander van diagnostiek zoals die van Hartwig.

Vergoeding en toelating niet afgestemd

Het lastige is -en daar zal Hartwig Medical Foundation ook tegenaan lopen- dat de huidige systemen van vergoeding en toelating nog niet zijn afgestemd op personalised medicine. Er is op meerdere punten actie nodig. Het beoordelingssysteem voor registratie- en (zorgkosten)vergoeding moet beter worden ingericht op de nieuwe mogelijkheden van diagnostiek. Verder is het nodig dat fabrikanten, toezichthouders, artsen en verzekeraars om de tafel gaan, om die kansen goed te benutten.

Betalen op basis van werking medicijn

Er moeten ook heel andere vormen van vergoeding komen om die kansen echt te benutten. Ik sta als geneesmiddelenproducent open voor pay for benefit bij geneesmiddelen. Als een medicijn werkt betaal je en anders niet of minder. Met sommige zorgverzekeraars hebben we al constructies waarbij prijs en resultaat gekoppeld zijn.
Met ziekenhuizen hebben we ook al geprobeerd zulke afspraken te maken. Maar die vinden dat lastiger. Te veel administratieve rompslomp om achteraf te betalen op basis van de werking van een medicijn. Wanneer je steeds beter vooraf kunt voorspellen of een medicijn helpt of niet, heb je het probleem met achteraf bepalen ook opgelost. Met zo’n vergoedingssysteem zou je ook als geneesmiddelenfabrikant baat hebben bij het weten of een medicijn wel of niet zal aanslaan.