29 december 2018 Wat als een geneesmiddel tegen huidkanker ook zou werken bij borstkankerpatiënten? Wetenschappers onderzoeken hoe het gebruik van bestaande kankermedicijnen kan worden uitgebreid naar nieuwe groepen patiënten met behulp van whole genome sequencing. Daphne van der Velden van het Antoni van Leeuwenhoek beschrijft de eerste resultaten in haar proefschrift, dat ze op 6 december 2018 verdedigde.
Vele bestaande kankermedicijnen die momenteel zijn goedgekeurd voor gebruik bij een bepaalde groep patiënten, zouden ook kunnen werken bij andere patiënten. Daarom is het CPCT-consortium gestart met het DRUP-onderzoek, waarin patiënten een doelgerichte behandeling of immunotherapie krijgen op basis van hun moleculaire tumorprofiel, ongeacht de locatie van de tumor. Onderzoeker Daphne van der Velden van het Antoni van Leeuwenhoek heeft een groot deel van haar promotieonderzoek gewijd aan dit innovatieve onderzoek.
Enorme potentie
Tijdens haar promotieonderzoek werd één groep patiënten behandeld met een geneesmiddel dat anders niet voor hen beschikbaar zou zijn geweest: nivolumab. In totaal 30 patiënten met vergevorderde stadia van 8 verschillende tumorsoorten kregen deze immuuntherapie, nadat de DNA-sequentie van hun tumoren was vastgesteld. De tumoren hadden alleen een deel van hun moleculaire profiel gemeen: microsatelliet-instabiliteit. 20 van de 30 patiënten hadden baat bij nivolumab: de ziekte bleef stabiel of de tumor werd kleiner. Er vinden onderhandelingen plaats met de Nederlandse zorgautoriteiten om ervoor te zorgen dat patiënten met dit moleculaire profiel toegang tot dit geneesmiddel krijgen.
Tot nu toe zijn bijna 300 patiënten met verschillende tumorsoorten begonnen met een behandeling in onderzoeksverband in een van de 89 cohorten die zijn gestart. In ieder cohort wordt een van de 18 beschikbare behandelingen getest binnen een specifieke subgroep patiënten. Van der Velden: “De potentie van het DRUP-onderzoek is enorm. Wij bieden patiënten zonder (geschikte) behandelopties toegang tot potentieel werkzame en goedgekeurde geneesmiddelen. Tegelijkertijd verzamelen wij een grote hoeveelheid waardevolle informatie die ons helpt bij het verbeteren van doelgerichte behandeling voor toekomstige patiënten.”
Behandeling op maat
Het DRUP-onderzoek (Drug Rediscovery Protocol) wordt uitgevoerd namens het Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT), waarin Hartwig Medical Foundation en Nederlandse ziekenhuizen hun krachten bundelen om alle kankerpatiënten een behandeling op maat aan te kunnen bieden op basis van de genetische eigenschappen van hun tumoren. Studiecoördinator Emile Voest van het Antoni van Leeuwenhoek leidt het onderzoek samen met Henk Verheul (Amsterdam UMC/Vumc) en Hans Gelderblom (LUMC).
Lees meer over het DRUP-onderzoek en het CPCT.