Clinical Cancer Genomics 2025: een boost voor dit nieuwe vakgebied 

De sfeer is bruisend, het enthousiasme bijna tastbaar. Dit eerste Clinical Cancer Genomics Congres voelt als een evenement waar mensen reikhalzend naar hebben uitgekeken. De deelnemers delen één gemeenschappelijk doel: het toegankelijk maken van Whole Genome Sequencing voor alle patiënten met kanker, zodat beslissingen over behandelingen beter onderbouwd kunnen worden. 

Door Laura Nederveen 

Zes internationale centra in Europa voor (kanker)genoomanalyses hebben de krachten gebundeld om dit eerste Clinical Cancer Genomics 2025 congres te organiseren op 20 en 21 maart in Amsterdam. Ter gelegenheid van hun 10-jarige jubileum heeft Hartwig Medical Foundation uit Nederland het initiatief genomen om deze eerste editie te hosten. Hartwig richt zich op het stimuleren en faciliteren van complete DNA-analyse in de kliniek en het ondersteunen van onderzoek om de zorg voor huidige en toekomstige kankerpatiënten te verbeteren. 

Met 370 deelnemers uit heel Europa en daarbuiten is de missie van de organiserende partners om mensen samen te brengen zeker geslaagd. “Het is als kerstmis voor een kanker WGS-nerd,” postte Richard Rosenquist Brandell (Genomic Medicine Sweden) op LinkedIn. 

Tijdens de gezellig lange pauzes werden oude verbindingen versterkt en nieuwe vriendschappen gesloten. Giovanni Tonon van de Università Vita-Salute San Raffaele in Milaan, Italië, is enthousiast: “Het congres is echt een geweldige kans om mensen te ontmoeten die je normaal niet zou tegenkomen en nieuwe vrienden te maken die dezelfde passie en toewijding voor deze onderwerpen delen”. 

Een smeltkroes voor internationale samenwerking 
“Het is heel mooi om op dit congres alle belangrijke spelers uit Europa en zelfs wereldwijd samen te zien. We bespreken hoe we uitgebreide genetische testen beter kunnen inzetten om de zorg voor patiënten te verbeteren,” voegt Joris van de Haar (Nederlands Kanker Instituut) toe. Het is een veelgehoorde uitspraak tijdens het congres: internationale samenwerking is essentieel om kanker-genetica naar een hoger niveau te tillen. “De verschillende centra hebben complementaire expertises, dus dit zal aanzienlijke synergiën creëren,” zegt Stefan Fröhling (DKFZ/NCT, Duitsland). Bovendien zijn vrijwel alle kankers op moleculair niveau zeldzaam. “Voor statistisch betrouwbare resultaten is het belangrijk om krachten te bundelen en patiënt-cohorten te combineren,” legt Fröhling uit. 

Uitdagingen voor het delen van data 
Tijdens de paneldiscussie met vertegenwoordigers van de zes organiserende partners werden enkele uitdagingen besproken voor het delen van genetische data. Zo heeft elk land zijn eigen emoties en regels. En niet alleen de genetische data is belangrijk: om conclusies te kunnen trekken over het effect van interventies bij een bepaald type kanker is de klinische data net zo onmisbaar. Het panel was het erover eens dat het ontwikkelen van een uniform, geautomatiseerd systeem dat veilig en betrouwbaar is, essentieel is voor het efficiënt en zinvol delen van data.

Verschillende perspectieven 
Door alle sessies in één plenaire zaal te houden ontstond er een gevoel van eenheid onder de deelnemers. Het programma was goed gevuld met een grote verscheidenheid aan lezingen, van onderzoek tot klinische implementatie, alsook de toekomst van klinische Whole Genome Sequencing (WGS) en andere omics technieken. Terwijl de meeste lezingen zich richtten op WGS voor klinische behandelkeuzes, kan WGS ook onderdeel zijn van de therapie zelf, zoals Alena Gros uitlegde in haar lezing over WGS-gebaseerde selectie in gepersonaliseerde T-celtherapie.  

De keynote spreker op de eerste dag, Charles Swanton (Crick Institute, VK), gaf een indrukwekkende presentatie waarin hij bijna de volledige toolbox van de moleculaire biologie en de genetische data-analyse combineerde om de complexiteit van longkanker te ontleden. Zijn werk opende een interessant perspectief: veel carcinogene stoffen, zoals vervuiling, zijn in feite niet mutageen, maar hun rol in het veroorzaken van systemische ontstekingen kan cruciaal zijn bij het initiëren van tumorvorming. 

Het congres werd afgesloten met een keynote van Nuria Lopez-Bigas, die de kracht liet zien van big-data-onderzoek en de waarde van openbaar beschikbare kankerdatasets voor WGS, zoals die van Hartwig Medical Foundation, om de interpretatie van somatische mutaties en kankerdiagnostiek te verbeteren. 

Vooruitblik 
Toen deelnemers naar de toekomst werd gevraagd, gaven velen aan dat ze verwachten dat genoomonderzoek een standaard onderdeel van de klinische praktijk zal worden, waardoor specifieke kankersoorten nauwkeurig geïdentificeerd kunnen worden. Maar naast verbeterde diagnostiek is er ook behoefte aan betere behandelopties, die de uitkomsten voor patiënten kunnen verbeteren en meer kennis over de effectiviteit van behandelingen voor specifieke kankersubtypen. Het uiteindelijke doel: geharmoniseerde en gestandaardiseerde klinische besluitvorming op basis van het moleculaire profiel van de kanker. 

Om dit te bereiken is er nog een lange weg te gaan, maar al met al was de sfeer optimistisch. “Dit congres heeft laten zien dat het veld razendsnel ontwikkelt”, zegt Matthew Brown van Genomics England, die volgend jaar het congres zal organiseren. “We hadden dit congres vijf jaar geleden niet kunnen houden, maar inmiddels zou het een gemiste kans zijn om het niet elk jaar te houden, gezien het tempo van de ontwikkelingen. Ik kijk er dus enorm naar uit om iedereen volgend jaar in Engeland te verwelkomen.”