Opnieuw leren communiceren 

Als arts heb je een intrinsieke behoefte om continu te blijven leren. De ontwikkelingen in je vakgebied vragen daar natuurlijk om. Maar het is veel meer dan dat, je wilt het ook omdat het zo ongelofelijk boeiend is. Continu leren doe je in dit werk echter ook op een ander gebied dan alleen vakinhoudelijk, namelijk op een van de belangrijkste onderdelen van je werk: communicatie. Daarmee heb ik in mijn drie jaar als anios, eerst in het Antoni van Leeuwenhoek en daarna in het St. Antonius Ziekenhuis, goed kunnen oefenen. In het gesprek met de patiënt ben je voortdurend bezig complexe processen uit te leggen. Daarmee leg je de basis om samen tot een verantwoorde behandelbeslissing te komen.  

Daarvan heb ik vooral geleerd dat je leert van ieder gesprek dat je met de patiënt voert. De kennis die je daaruit opdoet, neem je mee naar het volgende gesprek. De ene patiënt is de andere niet, je moet soms dingen net op een andere manier uitleggen. Die kennis doe je gaandeweg op, en daar wordt je communicatie steeds beter van. 

Een aantal maanden geleden maakte ik de overstap van anios in een ziekenhuis naar arts-onderzoeker bij Hartwig Medical Foundation. Hier houd ik mij bezig met het GENAYA-project. Dit gaat over het beschikbaar stellen van de complete tumor-DNA test aan duizend jongvolwassenen met uitgezaaide kanker (AYA’s, Adolescents and Young Adults), met alle toepassingen die hiervoor door Hartwig zijn ontwikkeld. Deze test levert data op die de behandelaar kan helpen om nieuwe behandelopties met de patiënt te bespreken die specifiek op de tumor gericht zijn.  

“De patiënt van de toekomst heeft er baat bij dat wij als artsen en onderzoekers goed met elkaar communiceren”

Ook in dit werk is communicatie weer een belangrijk onderdeel. Alleen nu niet met patiënten, maar met artsen en onderzoekers. En ook hier geldt weer: van ieder gesprek dat ik voer, leer ik en de kennis die ik daarmee opdoe, neem ik mee naar het volgende gesprek zodat ik dat weer een beetje beter kan voeren. Tot in het oneindige, hoop ik, want zoals ik al zei, wil ik blijven leren. Dit besef, dat het belang van communiceren in mijn huidige functie net zo groot is als in mijn anios-tijd, deed ik de afgelopen maanden in de praktijk op. Het is net als in mijn vorige werk een lerend systeem.  

De patiënt van de toekomst heeft er baat bij dat wij als artsen en onderzoekers goed met elkaar communiceren. Maar daarvoor hebben we ook de patiënt van nu nodig, want stappen zetten om de zorg voor de toekomstige patiënten beter te maken, lukt alleen als de huidige patiënten bereid zijn hun data te delen. In dit verband werkt de communicatie twee kanten op. De patiënten laten hun stem horen: zij willen de toestemming om hun data beschikbaar te stellen het liefst geven via een ‘oké-aan-de-deur-knop’. En als artsen en onderzoekers moeten we hen onze stem laten horen, om uit te leggen dat we zorgvuldig met hun data zullen omgaan en alles in het werk zullen stellen om daarmee de zorg steeds beter te maken. Als we erin slagen die twee communicatielijnen goed met elkaar te verbinden, kunnen we stappen zetten. 

Jeffrey van Putten, arts-onderzoeker, PhD-kandidaat Hartwig Medical Foundation