Clinical Trials Day en het belang van structureel vastleggen van behandeluitkomsten 

Op Clinical Trials Day iedere 20 mei, staan we stil bij het belang van klinisch onderzoek. Voor Hartwig is dit een belangrijk moment om aandacht te vragen voor een essentiële, maar soms nog onderbelichte schakel in de oncologische zorg: het structureel vastleggen van behandeluitkomsten uit de dagelijkse klinische praktijk. 

Alleen als we weten hoe patiënten reageren op therapieën, kunnen we begrijpen waarom behandelingen wél of niet aanslaan – en die inzichten teruggeven aan de zorg. De (non-)response studie van Joris van de Haar (NKI), gepubliceerd in Nature Medicine (2021), is daar een mooi voorbeeld van. Deze studie kon alleen worden uitgevoerd dankzij het combineren van data met genoomanalyses uit de Hartwig Medical Database, met zorgvuldig verzamelde respons waarden uit een klinische studie. 

In dit onderzoek werd aangetoond dat de DNA-afwijkingen die bepalend zijn voor behandeling opvallend stabiel blijven, zelfs onder therapeutische druk. Dat betekent dat een diepgaande DNA-analyse, op het juiste moment ingezet, langdurig waardevolle informatie kan opleveren voor de behandeling. 

Zoals Joris van de Haar het benoemt:

“Als je het complete DNA van een kankerpatiënt in kaart brengt en ook dat van zijn of haar tumor, brengen de verschillen tussen die twee genomen kansrijke behandelopties aan het licht. DNA-fouten waarvoor geregistreerde medicijnen beschikbaar zijn, bleven bij 99% van de patiënten stabiel tijdens behandeling.” 

Dat onderstreept het belang van tijdige, eenmalige diepgaande analyse. Maar: DNA-informatie alleen vertelt niet het hele verhaal. Als we niet weten hoe een patiënt heeft gereageerd, missen we de sleutel tot interpretatie. 

Het is als een landschap zonder routekaart: we zien de routes, maar weten niet welke weg we moeten inslaan. De waarde van het combineren van genomische data, responsdata en andere real-world gegevens wordt gelukkig door steeds meer artsen onderkend. Maar in de dagelijkse praktijk gebeurt de structurele vastlegging ervan nog onvoldoende. Daar laten we kansen liggen. 

Laten we Clinical Trials Day gebruiken om te pleiten voor betere integratie van deze inzichten in de praktijk. Zodat we niet alleen blijven behandelen, maar ook blijven leren — óók wanneer dat leidt tot het gezamenlijke besluit om níét te behandelen. Want het gaat uiteindelijk niet om méér zorg, maar om de best passende zorg voor elke patiënt.

Meer informatie 

• Limited evolution of the actionable metastatic cancer genome under therapeutic pressure, Joris van de Haar et al
• Clinical Trials Day  
• Hartwig Medical Database