We weten steeds beter welk middel goed werkt bij welke patiënt

Edwin Cuppen

14 maart 2019, Van fundamenteel onderzoek naar personalised medicine bij kanker
Interview Edwin Cuppen, wetenschappelijk directeur Hartwig Medical Foundation op de website van ZonMw.

Fundamenteel onderzoek stond aan de basis van gepersonaliseerde behandelingen van patiënten met kanker. Dankzij whole genome sequencing kunnen artsen hun patiënten tegenwoordig behandelen op basis van hun individuele genetische opmaak. Dat is niet alleen goed nieuws voor de patiënt, maar ook voor de medische wetenschap, zegt Edwin Cuppen, wetenschappelijk directeur van Hartwig Medical Foundation.

Precisiemedicijnen

Het fundamentele onderzoek dat aan de basis staat van het werk van Cuppen, maakt het mogelijk om geneesmiddelen te ontwikkelen die preciezer zijn dan de klassieke chemotherapie, die de deling van álle lichaamscellen remt. Nieuwere geneesmiddelen grijpen specifiek in op een of meerdere processen die schuilgaan achter het ontstaan van kanker. Maar die middelen zijn vaak zo specifiek, of de processen waar ze op aangrijpen zo complex, dat ze niet werken bij alle patiënten met kanker.

Specifieker toedienen van deze geneesmiddelen is daarom hard nodig, vindt Cuppen. ‘Onze huidige kennis schiet nog tekort voor het vinden van een werkende, gepersonaliseerde behandeling voor kanker voor iedere patiënt. We vinden nu dat een behandeling werkt als we wetenschappelijke studies hebben gedaan, waarbij de uitkomst van het middel beter is dan we daarvoor hadden. Maar dat betekent vaak nog steeds dat het middel voor maar 30 procent van de patiënten werkt, en dat 70 procent van de patiënten wordt overbehandeld.’

Project TANGO

In het project TANGO zoekt een nationaal samenwerkingsverband van wetenschappers naar een oplossing voor deze problemen. De whole genome sequencing die de Hartwig Medical Foundation uitvoert, staat hiervan aan de basis. Ze verzamelt relevante informatie uit het DNA van individuele patiënten, en bouwt aan een database inclusief klinische gegevens van de patiënt. Onderzoekers en behandelaars kunnen zo zoeken naar verbanden, en de effectiviteit van geneesmiddelen verklaren. Doel is te kunnen voorspellen of iemand wel of niet reageert op een bepaalde soort immuuntherapie. Dat voorkomt bijwerkingen en onnodig voorschrijven van dure geneesmiddelen. Daarnaast brengt TANGO het effect op de kosten voor ons zorgsysteem in kaart, wanneer we systematisch gebruik zouden maken van whole genome sequencing bij deze patiëntengroep.

Het project TANGO is een van de gehonoreerde projecten uit het ZonMw-onderzoeksprogramma Personalised Medicine met aandachtspunten Zeldzame Ziekten en Oncologie. Initiatiefnemers KWF Kankerbestrijding, Zilveren Kruis en ZonMw zoeken in deze onderzoeksprogramma’s samen uit hoe de ontwikkelingen op het gebied van genome sequencing sneller bij de patiënt terecht kunnen komen.

Lees het hele artikel op de website van ZonMW